Khám phá kiến trúc các sân vận động tổ chức World Cup 2022 tại Qatar

8 sân vận động với thiết kế độc đáo, mang đậm tính bản địa tại Qatar đã sẵn sàng cho World Cup 2022. Mời bạn đọc cùng ngắm nhìn các sân vận động của World Cup năm nay và khám phá nguồn cảm hứng đằng sau các thiết kế ấy.

Nằm trên một bán đảo thuộc vịnh Ba Tư với điều kiện khí hậu khắc nghiệt, nhiệt độ luôn ở mức trung bình cao, chủ nhà Qatar từng bị nghi ngại khi tham gia đăng cai vòng chung kết World Cup. Chính vì vậy, ngoài việc thiết kế kiến trúc thông thường, các sân vận động tại đây còn phải giải bài toán đảm bảo nhiệt độ để thi đấu trên sân. Để giải quyết vấn đề này, Qatar đã tiến hành lắp đặt những hệ thống điều hòa nhiệt độ khổng lồ sử dụng năng lượng mặt trời trong các sân vận động. Ý tưởng này từng bị coi là điên rồ và chưa từng có tiền lệ trên thế giới.

Sân vận động Al Thumama – Ibrahim Jaidah Architects & Engineers

Nằm cách Doha 12km về phía Nam, thiết kế của sân vận động Al Thumama dệt nên văn hóa Ả Rập đặc sắc ở khu vực mặt tiền, lấy cảm hứng từ các hoa văn Gahfiya, chiếc mũ đội đầu truyền thống của người đàn ông Hồi giáo – khu vực Ả Rập.

Ngoài thiết kế ấn tượng, khu vực xung quanh dự án được xây dựng hướng tới chứng nhận 4 sao của Hệ thống Đánh giá bền vững Toàn cầu (GSAS). Sân vận động đảm bảo tiết kiệm 40% nước ngọt so với sân vận động thông thường, sử dụng nước tái chế để tưới cho mảng xanh. 50.000m2 diện tích công viên được tích hợp trong thiết kế, sử dụng các loại cây bản địa che phủ 84% diện tích cảnh quan. Sân vận động được khánh thành trong trận Chung kết cúp Amir lần thứ 49 vào năm 2021.

Sân vận động Al Janoub của Zaha Hadid Architects + AECOM

Quay trở lại vào năm 2013, Zaha Hadid Architects đã được chọn làm việc cùng AECOM để thiết kế và xây dựng Sân vận động AL Janoub (Trước đây là sân vận động AL Wakrah).

Al Janoub được xây dựng ở AL Wakrah, một trong những khu vực có dân cư sinh sống lâu đời nhất ở phía Nam Doha, nép mình trong một địa điểm văn hóa với các di sản khảo cổ đặc sắc. Thiết kế lấy cảm hứng từ lịch sử lặn ngọc trai, câu cá và đi thuyền Dhow truyền thống của thành phố. Sân vận động có sức chứa 40.000 chỗ ngồi, khánh thành vào năm 2019.

Các cơ sở hạ tầng khác như khách sạn, trung tâm giải trí, trường học, tổ chức sự kiện, đường đua xe đạp, cưỡi ngựa và chạy bộ cũng được đầu tư phát triển để đảm bảo sử dụng lâu dài và bền vững.

Sân vận động Al Bayt của AS+P Albert Speer + Đối tác và Dar Al-Handasah

Lấy cảm hứng từ những chiếc lều du mục truyền thống, sân vận động có sức chứa 60.000 người sẽ là nơi tổ chức trận khai mạc FIFA World Cup và lịch thi đấu đến vòng bán kết. Nằm ở phía Bắc thành phố Al Khor, một thành phố nổi tiếng với các hoạt động lặn biển, đánh bắt ngọc trai, thiết kế tôn vinh quá khứ và hiện tại của Qatar, làm nổi bật văn hóa, truyền thống và lịch sử của thành phố.

Tương tự như chiếc lều du mục, tầng trên của chỗ ngồi thiết kế mô đun có thể di động và sẽ được dỡ bỏ sau giải vô địch, trao cho các quốc gia đang phát triển cần cơ sở hạ tầng thể thao. Thiết kế của sân vận động đã được tiết lộ vào giữa năm 2014 bởi Ủy ban Tối cao về Chuyển giao & Di sản (SC), Tổ chức Aspire Zone. Al Bayt hoàn thành vào năm 2020, trùng với Ngày Thể thao Quốc gia của Qatar.

Sân vận động Ahmad Bin Ali của BDP Pattern, Ramboll

Là sân nhà của một trong những đội bóng nổi tiếng nhất Qatar ở thành phố Al Rayyan, sân vận động Ahmad bin Ali tôn vinh cộng đồng gắn bó bằng cách kết hợp các biểu tượng của văn hóa và truyền thống Qatar. Một trong những đặc điểm thiết kế chính là mặt tiền nhấp nhô tạo nên bởi chính những hoa văn đặc trưng của dân tộc, chẳng hạn như vai trò quan trọng của gia đình, vẻ đẹp của sa mạc, hệ động thực vật bản địa, cũng như thương mại địa phương và quốc tế.

40.000 người hâm mộ đến sân sẽ được bảo vệ khỏi ánh nắng bằng mái che nhẹ và hệ thống làm mát tiên tiến, đảm bảo sự thoải mái tối ưu trong các trận đấu. Ahmad bin Ali được mệnh danh là “cửa ngõ sa mạc”, sân vận động đã mở cửa vào tháng 12 năm 2020 trong trận chung kết Amir Cup.

Sân vận động Thành phố Giáo dục của Fenwick Iribarren Architects

Nằm trong một trung tâm sôi động, sân vận động thành phố Giáo dục được bao quanh bởi các cơ sở giáo dục và tổ chức thể thao. Do nằm ở vị trí đặc biệt, sân vận động được thiết kế tập trung cao độ vào khả năng tiếp cận.

Trong quá trình xây dựng, các máy móc đã phát hiện ra những tảng đá có niên đại 20 – 30 triệu năm, buộc họ phải đào sâu hơn 17m để sân có thể nằm dưới mực nước biển, nhằm đạt nhiệt độ mát hơn.

Mặt tiền sân vận động có hình tam giác, một sự mô phỏng lại các hoa văn Arabesque truyền thống, nó dường như thay đổi màu sắc vào ban ngày, theo các chuyển động trên bầu trời. Thiết kế hoàn thành và mở cửa đón người hâm mộ vào năm 2020.

Sân vận động 974 của Fenwick Iribarren Architects

Sân vận động 974 là thiết kế sáng tạo nhất trong tất cả 8 cấu trúc. Các kiến trúc sư đã lấy cảm hứng từ hoạt động thương mại quốc tế và đi biển của Qatar. Con số 974 cũng rất có ý nghĩa với dự án, vì nó là mã vùng của Qatar, đồng thời là số lượng container vận chuyển cho dự án trong suốt quá trình xây dựng.

Cấu trúc này nằm dọc trên bờ biển theo đường chân trời của vịnh Tây Doha. Vì chủ yếu được làm bằng container vận chuyển, sân vận động có sức chứa 40.000 chỗ ngồi này sẽ được dỡ bỏ hoàn toàn sau khi World Cup kết thúc và được sử dụng như một công trình ven sông cho địa phương. Sân vận động được ra mắt vào ngày 20 tháng 11 năm 2021.

Sân vận động quốc tế Khalifa của Aspire Zone Foundation

Được xây dựng vào năm 1976 tại Al Rayyan, sân vận động quốc tế Khalifa từ lâu đã trở thành một trong những sân vận động đáng chú ý nhất với rất nhiều sự kiện như Đại hội thể thao Châu Á, Cúp cùng Vịnh Ả Rập và Cúp bóng đá Châu Á… Để chuẩn bị cho World Cup, sân vận động đã được mở rộng với sức chứa lên đến 40.000 người, đồng thời trang bị công nghệ làm mát hiện đại, giúp các cầu thủ thi đấu trong một môi trường thoải mái nhất.

Kết cấu sân vận động có một mái nhà duy nhất để che khu vực tiếp khách, cùng với cấu trúc cánh phía Đông mới sẽ tổ chức khu ẩm thực, cửa hàng, phòng đa năng, phòng chờ VIP, bảo tàng và trung tâm y tế.

Sân vận động Lusail của Foster + Partners và Populous

Sân vận động Lusail có sức chứa lên tới 80.000 chỗ ngồi, lớn nhất trong số 8 sân vận động, đây là nơi sẽ tổ chức trận chung kết World Cup 2022. Lusail thiết kế lấy cảm hứng từ tự tương tác giữa ánh sáng và bóng tối trong lồng đèn Fanar. Hình thức, cấu trúc mặt tiền sân vận động phản ánh các họa tiết phức tạp của tác phẩm nghệ thuật, đồ nội thất được tìm thấy của Ả Rập và Hồi Giáo, trong các nền văn minh sơ khai.

Do có vị trí nổi bật ở Lusail – một đô thị mới xây dựng, quy hoạch tổng thể của sân vận động có hệ thống xe điện và không gian xanh tươi tốt, biến nơi đây thành một nơi có tính bền vững cao, tập trung vào nhu cầu của con người và bảo tồn môi trường. Sau khi kỳ World Cup kết thúc, sân vận động được chuyển đổi thành một trung tâm cộng đồng đa mục đích với các trường học, cửa hàng, quán cà phê, trung tâm thể thao và khu vực khám chữa bệnh. Sân vận động được khánh thành vào cuối năm 2021.